Gezond eten blijkt duur voor veel Nederlanders, maar verantwoordelijkheid ligt niet alleen bij consument

Gepubliceerd op 14/09/2023 18:00 in Binnenland

Uit cijfers van het CBS blijkt dat veel Nederlanders weliswaar de intentie hebben om gezond te eten, maar dat ze dit vaak laten vanwege de kosten. Het Voedingscentrum beaamt dat gezond én betaalbaar eten een uitdaging is, maar benadrukt dat de verantwoordelijkheid hiervoor niet alleen bij de consument mag liggen.

Volgens Liesbeth Velema, expert voeding en gedrag bij het Voedingscentrum, speelt de prijs een beslissende rol bij het aankopen van voedsel. "We zien dat gezond eten de afgelopen jaren harder in prijs is gestegen dan ongezond eten", aldus Velema. Naast de prijs spelen ook gemak en smaak een grote rol. Deze factoren dragen niet bij aan het maken van gezonde keuzes. "We hebben van nature een voorkeur voor zout, zoet en vet eten. Daarnaast wordt het ons ook niet makkelijk gemaakt om nee te zeggen tegen ongezonde verleidingen in onze voedselomgeving", voegt Velema eraan toe.

Het hoge aanbod van ongezonde producten in supermarkten en de vele aanbiedingen die niet binnen de Schijf van Vijf vallen, spelen hier een rol in. Ook blijkt uit onderzoek dat mensen die in wijken met veel fastfoodrestaurants wonen, het normaal vinden om ongezond te eten.

De verleiding om een snelle maaltijd bij de snackbar om de hoek af te halen, is vaak groter dan de moeite nemen om zelf een gezonde maaltijd te bereiden. Het kopen van een pak vissticks met vijftien stuks kan dan aantrekkelijker lijken dan het kopen van twee biologische paprika's voor dezelfde prijs. Velema benadrukt dat gezond eten met minder geld mogelijk is, maar dat dit meer moeite kost. Het vereist het volgen van aanbiedingen bij verschillende supermarkten, het bezoeken van de markt aan het eind van de middag en het kopen van seizoensgroenten. Bovendien moeten mensen weten hoe ze deze ingrediënten moeten bereiden.

Het Voedingscentrum biedt op haar website budgettips en gezonde en betaalbare recepten aan. Velema stelt dat ook de overheid het consumenten makkelijker zou kunnen maken om gezond te kiezen in de supermarkt. Het Voedingscentrum pleit voor een lager btw-tarief op gezond eten en een hogere prijs voor ongezond eten, vooral voor mensen met een lager inkomen.

Tevens wordt door Floris Visser, oprichter van de Volkskantine in Rotterdam-Zuid, ervaren dat het voor mensen lastig is om gezond te eten, ongeacht hun inkomen. Met de Volkskantine, een onlangs geopend wijkrestaurant, wil Visser van gezond eten een basisvoorziening maken. Vanaf januari 2024 biedt de Volkskantine een centrale plek waar iedereen voor de prijs van een snackbarmaaltijd een voedzame maaltijd kan eten.

Het wijkrestaurant heeft tevens een openbare keuken waar bewoners samen kunnen koken. Elke maandagochtend komt er een groep bewoners bij elkaar in het Mealprep Café om voor 15 euro een compleet weekmenu te bereiden, bestaande uit vijf avondmaaltijden voor een gezin van vijf. Dit komt neer op slechts 60 cent per portie.

Het doel van de Volkskantine gaat verder dan alleen het overbrengen van kennis over gezond eten. Het wijkrestaurant wil bewoners aansporen om daadwerkelijk iets met die kennis te doen. Volgens Visser weten de meeste mensen wel wat gezond en ongezond eten is, maar worden ze beïnvloed door hun omgeving waarin snelle en ongezonde opties de norm zijn. De Volkskantine probeert mensen aan te moedigen om te kiezen voor goedkoop en gezond in plaats van goedko