Kolonie schadelijke Amerikaanse termieten ontdekt in Nederlandse gebouwen

Gepubliceerd op 13/09/2023 20:00 in Binnenland

In Nederland zijn kolonies schadelijke termieten ontdekt, zo blijkt uit recent onderzoek. Het gaat om de Amerikaanse grondtermiet, een soort die houten constructies kan beschadigen door er aan te knagen. De eerste melding van termieten werd al in 2019 gedaan, toen ze werden aangetroffen in een gebouw in het buitengebied van Zuid-Holland. Later werd ontdekt dat de termieten ook in naburige gebouwen waren aanwezig.

Nader onderzoek heeft uitgewezen dat het om de Amerikaanse grondtermiet gaat, met de Latijnse naam Reticulitermes flavipes. Deze termietensoort komt van nature niet voor in Nederland en is afkomstig uit warmere streken in het oosten van de Verenigde Staten en Mexico. In andere Europese landen, zoals Duitsland, Frankrijk en Italië, hadden de termieten zich al eerder gevestigd.

Ondanks de genomen maatregelen om de termieten uit te roeien, bleek dit niet effectief te zijn. De termietenkolonie heeft zich inmiddels verspreid over een gebied van ongeveer 1500 vierkante meter, waarop zich twee woningen bevinden. Eén van de woningen heeft ook een kassencomplex. De termieten hebben aanzienlijke schade toegebracht aan de woningen, waarbij zowel de funderingen als het hout op de begane grond en de eerste verdieping zijn aangetast. Het dak zou mogelijk ook zijn aangetast. Volgens de onderzoekers brengt dit de veiligheid van de panden in gevaar.

Op twee andere locaties zijn later nog meer kolonies grondtermieten ontdekt. De grootte van deze kolonies en de mate van aangerichte schade worden nog onderzocht. De exacte locatie van deze kolonies is niet bekendgemaakt.

Volgens het Kennis- en Adviescentrum Dierplagen en EIS Kenniscentrum Insecten, die het onderzoek hebben uitgevoerd, is de ontdekking van de termietenkolonies zorgwekkend. Hoewel termieten in Nederland eerder zijn aangetroffen, ging het daarbij meestal om geïmporteerde goederen met één of enkele dode termieten, of om termieten die waren meegereisd met vakantiegangers.

Het is naar alle waarschijnlijkheid dat de eerste termieten van de huidige kolonies ongeveer tien jaar geleden zijn meegekomen met tropische planten die uit Noord-Amerika werden geïmporteerd, hoewel deze import inmiddels is gestopt. Desondanks wordt er rekening gehouden met de mogelijkheid dat de termieten zich nog verder hebben verspreid.

Amerikaanse grondtermieten veroorzaken aanzienlijke schade doordat ze van binnenuit aan houten balken en stronken knagen, wat moeilijk te detecteren is vanaf de buitenkant. Ze zijn echter te herkennen aan de moddertunnels die ze graven om zichzelf te beschermen tegen uitdroging.

In landen waar termieten veel voorkomen, zijn er termietenverzekeringen beschikbaar voor huiseigenaren met (deels) houten constructies. Echter, de premies voor deze verzekeringen zijn hoog en het houtwerk moet jaarlijks worden geïnspecteerd, wat ook gepaard gaat met kosten.

Volgens de onderzoekers is het van groot belang om meer kennis te vergaren over de verspreiding en bestrijding van termieten. Door de opwarming van het klimaat in Nederland wordt dit probleem steeds prangender.

Eerdere waarschuwingen van de NVWA dit jaar wezen al op het grote risico van termietenvestiging in Nederland. Er is nog maar weinig bekend over de risico's die deze dieren met zich meebrengen. Momenteel zijn er nog geen middelen om termieten effectief te bestrijden.