Geen wetenschappelijk bewijs dat Nederlands asielbeleid migranten aantrekt, blijkt uit onderzoek

Gepubliceerd op 05/09/2023 00:00 in Binnenland

Uit nieuw onderzoek van het Verwey-Jonker Instituut, in opdracht van het kennisinstituut van het ministerie van Justitie en Veiligheid, blijkt dat er geen wetenschappelijk bewijs is dat migranten en vluchtelingen vanwege het Nederlandse asielbeleid hierheen komen. Dit onderzoek werpt een nieuw licht op het veelgehoorde argument dat de opvangvoorzieningen in Nederland een aanzuigende werking hebben op asielzoekers.

Eerder onderzoek van de Universiteit van Maastricht toonde al aan dat het asielbeleid maar een beperkte rol speelt in de keuze van asielzoekers voor een bestemming. Asielzoekers hebben namelijk maar beperkte invloed op het land waar ze asiel aanvragen.

Uit het nieuwe onderzoek blijkt dat veiligheid de grootste invloed heeft op de keuzes van asielzoekers. Voor vluchtelingen en migranten zijn oorlog, politieke onveiligheid en natuurrampen de belangrijkste redenen om hun land te verlaten. Daarnaast speelt ook de veiligheid in de landen waar ze doorheen reizen een grote rol. Gebrekkig toekomstperspectief en de onmenselijke situatie in opvangkampen zorgen ervoor dat asielzoekers verder willen reizen.

De keuze voor het land waar uiteindelijk asiel wordt aangevraagd, hangt af van het netwerk, de infrastructuur en de financiële middelen van de asielzoeker. Tijdens de migratie kan het land van bestemming nog veranderen, bijvoorbeeld door een toevallige ontmoeting met een persoon die hulp aanbiedt.

Eenmaal aangekomen in Europa, blijkt de aanwezigheid van familie of vrienden de belangrijkste reden te zijn voor asielzoekers om door te willen reizen naar Nederland. Daarnaast wordt de aantrekkelijkheid van Nederland bepaald door de algemene veiligheidssituatie, welvaart en economische situatie, los van het asielbeleid.

Hoewel criteria voor het toekennen van asiel of regels voor familiehereniging enige invloed kunnen hebben op de keuze om vanuit een ander EU-land door te reizen, zijn de verschillen in regelgeving tussen EU-landen op dit vlak relatief klein. Het beleid speelt dus een minder bepalende rol dan veiligheid en sociale netwerken.

Dit nieuwe onderzoek laat zien dat er geen wetenschappelijk bewijs is voor de bewering dat migranten en vluchtelingen naar Nederland komen vanwege het Nederlandse asielbeleid. Veiligheid blijkt de belangrijkste factor te zijn in de keuze van asielzoekers, gevolgd door familie en vrienden. Het Nederlandse asielbeleid heeft volgens dit onderzoek maar een beperkte invloed op de keuzes van asielzoekers.