Klimaatactivisten van Extinction Rebellion negeren verbod en blokkeren snelweg A12

Gepubliceerd op 04/09/2023 00:00 in Binnenland

Groepen klimaatactivisten van Extinction Rebellion zijn onverminderd vastberaden om volgende week voor de achtste keer de snelweg A12 bij Den Haag te blokkeren, ondanks het verbod dat de burgemeester heeft opgelegd. De actievoerders zijn juist blij met het verbod, omdat dit extra aandacht genereert voor hun boodschap om de overheidssteun voor fossiele energie stop te zetten. Voor bestuurders en politie vormen deze demonstraties echter een uitdaging.

De actie begon onschuldig met kleine groepjes actievoerders die vanuit verschillende gemeenten richting Den Haag wandelden. Maar komend weekend wordt het serieus: de activisten zijn van plan om de A12 dagenlang te bezetten. Zelfs als ze gearresteerd worden, zullen ze na vrijlating direct terugkeren naar de snelweg.

Ondanks de taakstraffen die onlangs zijn opgelegd aan zeven klimaatactivisten voor het oproepen tot het blokkeren van de snelweg, zet Extinction Rebellion (ER) de acties voort. "Soms moet je de wet overtreden voor het goede doel", aldus ER-lid Coba Beugeling uit Lelystad. "Als we niet ingrijpen en het klimaat laten zoals het nu is, zal er uiteindelijk geen verkeer meer zijn en zal de planeet onleefbaar worden."

Hoogleraar staatsrecht Jan Brouwer is van mening dat de Nederlandse wet "voldoende ruimte biedt aan demonstranten om te demonstreren en aan de burgemeester om betogingen in goede banen te leiden. Bij verstoringen kan de burgemeester zowel voorafgaand aan als tijdens een demonstratie ingrijpen."

Burgemeester Jan van Zanen van Den Haag is het echter niet eens met deze opvatting. Bij eerdere demonstraties werden honderden activisten gearresteerd, maar vervolgens weer vrijgelaten vanwege de vreedzame aard van het protest. "In de praktijk blijkt dat dit soort massale en langdurige acties niet effectief kan worden aangepakt", schreef Van Zanen in een brief aan de Tweede Kamer. Hij roept de Kamerleden op om na te denken over een passende reactie op dergelijke ontwrichtende acties.

De Tweede Kamer zal deze week een rondetafelgesprek voeren over dit onderwerp, met actiegroepen, burgemeesters en experts. De Amsterdamse hoofdofficier René de Beukelaer zal ook aanwezig zijn. Hij is duidelijk in zijn standpunt: "Een zekere mate van overlast bij een demonstratie is acceptabel. Maar elke demonstratie moet eindigen en dat moeten we respecteren. Een wegblokkade moet uiteindelijk worden opgeheven."

De grote vraag blijft echter hoe een demonstratie beëindigd kan worden als de demonstranten steeds terugkeren. De Beukelaer is geen voorstander van grootschalige politie-optredens tegen vreedzame mensen. "Ik heb geen behoefte om hardhandig op te treden tegen mensen die zitten of zich ergens aan vastklampen. Bij geweld of discriminatie zullen we wel optreden, maar hierover valt te discussiëren."

Het knelpunt blijft dat de burgemeester een demonstratie kan verbieden als deze te veel overlast veroorzaakt. Echter, streng optreden tegen verder vreedzame actievoerders staat volgens De Beukelaer niet in verhouding tot de straffen die rechters opleggen. "De rechter heeft eerder geoordeeld dat wegversperringen weliswaar schuldig zijn, maar heeft geen of slechts minimale straffen opgelegd."

Lees meer nieuws in binnenland