Nederland krijgt strengere stikstofeisen voor beschermde natuurgebieden

Gepubliceerd op 31/08/2023 13:00 in Binnenland

Nederland zal de komende tien jaar moeten voldoen aan strengere stikstofeisen voor beschermde natuurgebieden dan voorheen het geval was. Uit onderzoek van de Wageningen Universiteit, in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), blijkt dat deze gebieden meer last hebben van stikstof dan aanvankelijk gedacht. Om deze reden zullen er elke tien jaar nieuwe stikstofnormen worden vastgesteld.

De Kritische Depositiewaarde (KDW), oftewel de maximale hoeveelheid stikstof die een natuurgebied kan verdragen zonder dat de natuur eronder lijdt, staat centraal in deze nieuwe normen. Vorig jaar berichtte de NOS al over een uitgebreid internationaal onderzoek waaruit bleek dat de bestaande stikstofnormen niet streng genoeg waren. Nu hebben Nederlandse wetenschappers onderzocht wat dit betekent voor de Nederlandse stikstofnormen.

Gemiddeld zal de hoeveelheid stikstof die in natuurgebieden neerkomt de komende jaren zo'n 7 procent lager zijn dan voorheen, met uitschieters tot 36 procent. De NOS heeft de nieuwe normen in kaart gebracht voor de stikstofgevoelige natuurgebieden in Nederland. Uit dit overzicht blijkt dat bijna 47 procent van de gebieden strengere normen krijgt, terwijl in iets minder dan 3 procent van de gebieden de normen juist versoepeld worden. Voor de resterende gebieden blijven de normen ongewijzigd.

De afgelopen jaren was er sprake van een overschot aan stikstof in deze gevoelige natuurgebieden, wat resulteerde in schade aan de natuur. Het overtreden van de wetenschappelijk vastgestelde stikstofgrenzen leidt er ook vaak toe dat er geen bouwprojecten kunnen plaatsvinden. Om ruimte te creëren voor nieuwe bouwvergunningen en de natuur te herstellen, is de overheid van plan om de komende jaren duizenden boeren financieel te compenseren in ruil voor het stopzetten van hun bedrijf.

Het demissionaire kabinet streeft ernaar om in 2030 in 74 procent van de stikstofgevoelige natuurgebieden de stikstofdepositie binnen de grenzen te houden. Nu de stikstofnormen strenger worden, zal het moeilijker worden om dit doel te bereiken.

Er is al geruime tijd kritiek op de KDW, de gehanteerde stikstofnorm. Veel politieke partijen willen af van deze grenswaarde, omdat deze niet flexibel genoeg zou zijn. Ook het kabinet zoekt naar een alternatief, maar tot op heden is er nog geen passende oplossing gevonden. Zolang er geen alternatief is, blijven rechters de KDW gebruiken om bijvoorbeeld te beoordelen of een bouwproject kan doorgaan.

De wetenschappers van de Wageningen Universiteit verdedigen in hun rapport de KDW en weerleggen de kritiek. Ze benadrukken dat de geschatte KDW-waarden in dit rapport conservatief zijn. Volgens hen zou bij een toekomstig onderzoek over tien jaar een andere, strengere methode gebruikt moeten worden.