Onderzoeker stapt op vanwege machocultuur en old boys network bij de TU Delft

Gepubliceerd op 29/08/2023 19:00 in Binnenland

Een toponderzoeker van de TU Delft heeft ontslag genomen vanwege de aanwezige machocultuur en het old boys network binnen de universiteit. Daphne Stam, een gerenommeerde planeetwetenschapper, bevestigt dit na berichtgeving in de Volkskrant. FNV Onderwijs en het Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren benadrukken dat dit geen op zichzelf staand geval is en spreken van meerdere vergelijkbare situaties.

Stam, een pionier op het gebied van onderzoek naar planeten bij andere sterren dan de zon, geeft aan dat er al jaren sprake is van paternalisme binnen de TU Delft, met name binnen de faculteit Lucht- en Ruimtevaarttechniek waar zij werkzaam was als universitair hoofddocent. "Er is een klein clubje mannen dat zonder overleg en zonder expertise beslissingen neemt en de dienst uitmaakt", aldus Stam.

De druppel die de emmer deed overlopen was de benoeming van een hoogleraar voor een nieuwe onderzoeksgroep gericht op ruimte-instrumenten, het expertisegebied van Stam. Naast dat haar verteld werd dat ze niet hoefde te solliciteren vanwege onvoldoende ervaring, werd ze ook niet betrokken bij de sollicitatiecommissie en was er geen overleg over de kandidaten. Stam geeft aan dat ze juist moest samenwerken met deze hoogleraar. Ze wilde graag weten wie dit zou zijn en of dit aansloot bij het lopende onderzoek binnen de faculteit en daarbuiten.

Het vertrek van Stam staat niet op zichzelf. Verschillende vrouwen in leidinggevende posities hebben de TU Delft verlaten vanwege ontevredenheid over de werkcultuur. Deze problemen kwamen ook naar voren in een medewerkersonderzoek en een onderzoek uitgevoerd door een advocatenkantoor in 2021. Uit deze onderzoeken bleek dat er sprake was van intimiderend gedrag door leidinggevenden, roddelpraktijken en langdurige conflicten. Vijf medewerkers gaven aan dat het voor vrouwen moeilijk is om op te boksen tegen het old boys network.

De TU Delft wenst niet in te gaan op de situatie vanwege privacyredenen. Een woordvoerder betreurt wel het vertrek van medewerkers met een negatieve ervaring. Daarnaast benadrukt de universiteit dat het streven naar een veilige werkomgeving en werkcultuur een voortdurend proces is.

Hoewel de TU Delft aangeeft dat er steeds meer vrouwelijke studenten zijn en dat er bijvoorbeeld 30 procent vrouwelijke eerstejaars zijn, is dit volgens Stam niet voldoende. Ze benadrukt dat mensen aangenomen moeten worden op basis van hun expertise, maar dat de expertise van vrouwen vaak onderschat wordt. Momenteel bestaat slechts een kwart van de faculteitswerknemers uit vrouwen, voornamelijk jonge promovendi en universitair docenten zonder vaste aanstelling. Volgens Stam is er dus weinig vooruitgang geboekt in vergelijking met dertig jaar geleden.

Moniek Tromp, voorzitter van het Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren, noemt het vertrek van Stam vanwege de genoemde problemen een dramatische situatie. Ook volgens Tromp zijn er vergelijkbare gevallen in Nederland waarbij veel vrouwen overwegen om op te stappen. Het LNVH signaleert dezelfde problemen met betrekking tot hiërarchie en bestaande vooroordelen binnen het wetenschappelijk onderwijs. Tromp benadrukt dat de verandering van de cultuur niet makkelijk is en effectieve communicatie en acties vereist.

Het probleem dat Stam aanhaalt speelt al geruime tijd. Jan Boersma, FNV-bestuurder verantwoordelijk voor de cao Universiteiten, benadrukt dat uit onderzoek in 2019 blijkt dat vier op de tien universiteitsmedewerkers klagen over een onve