Kamerleden eisen uitleg over opsporing klimaatactivisten op Schiphol

Gepubliceerd op 25/08/2023 17:00 in Binnenland

Verschillende politieke partijen in de Tweede Kamer hebben vragen gesteld aan minister Yesilgöz van Justitie en Veiligheid over de opsporing van klimaatactivisten die deelnamen aan een protestactie op Schiphol in november vorig jaar. D66, SP, GroenLinks en PvdA willen opheldering over de gang van zaken.

In totaal kregen 175 mensen een schriftelijke waarschuwing van het Openbaar Ministerie, waarin stond dat zij een misdrijf hadden gepleegd. Hoewel zij deze keer onbestraft bleven, zou dit niet gelden voor een eventuele volgende demonstratie op de luchthaven, aldus het OM.

Zeven personen beweren echter stellig dat zij op de dag van de klimaatactie niet aanwezig waren op Schiphol. Deze groep bestaat onder andere uit oud-Greenpeace-directeur Anne Schoenmakers en bestuurskundige en campagnestrateeg Kirsten Verdel. Een achtste persoon ontkent niet, maar eist bewijs voor de aanname dat hij aanwezig was.

Volgens Verdel hebben marechaussees met foto's van deelnemers in de hand op sociale media gezocht naar likes bij berichten over de demonstratie. Zij vermoedt dat de profielfoto's van deze mensen zijn vergeleken met die van de demonstranten. Zowel Verdel als Schoenmakers kregen een foto te zien van een demonstrant die niet op hen leek.

Schoenmakers had bewust besloten om niet deel te nemen aan de actie, aangezien zij eerder vertrokken was bij Greenpeace. Verdel stelt ook afwezig te zijn geweest. De vrouw op de foto die haar werd getoond, was naar schatting tien jaar ouder dan zijzelf en had blond haar in plaats van bruin. Daarnaast kan Verdel aantonen dat zij op die dag met haar kinderen naar een speeltuin en een bruiloft is geweest, met behulp van getuigen en betaalbewijzen.

Het OM heeft vorige maand de marechaussee opdracht gegeven om uitgebreid onderzoek te doen naar de fouten bij degenen die ten onrechte een waarschuwingsbrief hebben ontvangen. Indien zij inderdaad niet aanwezig waren, zullen er excuses volgen, aldus het OM.

Verdel werd benaderd door de marechaussee voor een gesprek waarin zij kon aantonen dat zij niet op Schiphol was geweest. Tijdens dit gesprek kreeg zij te horen dat zij geen verdachte was. Desondanks blijft haar naam echter vermeld staan in bestanden van opsporingsdiensten. Verdel vreest dat zij hier in de toekomst last van kan krijgen, bijvoorbeeld bij internationale reizen of verzoeken om informatie in Nederland.

De Kamerleden willen nu uitleg van de minister over de gebruikte opsporingsmethode van de marechaussee en de betrouwbaarheid ervan. Ook willen zij weten of er gezichtsherkenningssoftware is gebruikt. Daarnaast zijn zij benieuwd waarom "onverdachte burgers zonder enige vorm van proces als daders worden aangemerkt" en of deze methode vaker wordt ingezet door opsporingsdiensten.

Minister Yesilgöz gaf na de ministerraad aan dat zij geen commentaar kan geven op de zaak, omdat deze nog wordt onderzocht.