Vrouwen aan het front: Fotografie van Lee Miller tot Anja Niedringhaus

Gepubliceerd op 20/08/2023 20:00 in Binnenland

Den Haag - Een nieuwe fototentoonstelling in Den Haag, genaamd Vrouwen aan het front - Fotografie van Lee Miller tot Anja Niedringhaus, biedt een inkijkje in het werk van vrouwelijke oorlogsfotografen. De tentoonstelling laat zien dat het idee dat oorlogsfotografie een mannenzaak is, niet klopt. De foto's, die een periode van 80 jaar beslaan, laten het werk zien van vrouwelijke fotografen die belangrijk werk hebben gemaakt dat in internationale bladen en kranten heeft gestaan.

De curator van de tentoonstelling, Iris Sikking, benadrukt dat het doel van de tentoonstelling is om af te rekenen met het clichébeeld van oorlogsfotografen als mannen. "Deze acht vrouwen hebben prijzen gewonnen voor hun reportages en voor hun moed. Maar hun namen zijn niet blijven hangen in de geschiedenis van de fotografie. Met deze tentoonstelling willen we geen andere geschiedenis schrijven, maar juist iets toevoegen aan de bestaande geschiedschrijving", aldus Sikking.

Een van de bekende namen in de tentoonstelling is de 75-jarige Amerikaanse Susan Meiselas. Zij heeft foto's gemaakt tijdens opstanden in El Salvador en Nicaragua en is bekend van haar iconische foto van de 'Molotov Man'. Meiselas kreeg destijds kritiek omdat ze oorlogsfoto's in kleur maakte, maar ze verdedigt haar keuze door te stellen dat zwart-wit de foto's geen recht zou doen.

Meiselas ziet de speciale tentoonstelling over vrouwelijke oorlogsfotografen als een aanmoediging voor jongere vrouwen om te doen wat ze geloven dat ze kunnen doen. Volgens haar zijn vrouwen soms beter aangepast aan de psychologische stress van een oorlog en hebben ze ook een voordeel bij het benaderen van mensen.

Curator Sikking legt uit dat vrouwelijke fotografen harder moeten werken om accreditaties te krijgen en vaak verantwoordelijk zijn voor hun eigen veiligheid ter plaatse. Bovendien staan fotoredacties niet altijd open voor hun verhalen. Sikking benadrukt dat de acht fotografen in de tentoonstelling vastbesloten waren om aan het front te zijn en te laten zien wat er gebeurt.

Ook de Nederlandse fotograaf Ilvy Njiokiktjien, die in conflicthaarden als Afghanistan en Soedan heeft gewerkt, prijst het initiatief van de tentoonstelling. Ze merkt echter op dat opdrachtgevers vaak de voorkeur geven aan mannelijke fotografen, vooral als ze kinderen hebben. Njiokiktjien voelt zich echter niet tegengehouden door de gevaren van het werken in conflictgebieden. Ze beschouwt angst juist als een stimulans om beter te presteren en geen domme dingen te doen.

Njiokiktjien, die in 2013 als eerste vrouw ooit de Zilveren Camera won, benadrukt dat prijzen belangrijk zijn om onderwerpen in de aandacht te houden. Volgens haar hebben foto's een langer leven dan een krant.

De tentoonstelling Vrouwen aan het front - Fotografie van Lee Miller tot Anja Niedringhaus is te zien tot en met 26 november 2023 in Fotomuseum Den Haag.