Gevaar van illegale afslankmiddelen: waarschuwing tegen gebruik zonder recept

Gepubliceerd op 19/08/2023 22:00 in Binnenland

Uit een recent artikel blijkt dat influencers op TikTok steeds vaker het gebruik van afslankpillen en -injecties laten zien als een eenvoudige manier om slank te worden. Ook in Nederland zijn deze middelen verkrijgbaar, maar deskundigen waarschuwen voor de gevaren ervan. De Inspectie voor Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) heeft vorig jaar al tien keer een verkoopsite van deze illegale afslankmiddelen offline gehaald.

Hoewel afslankmedicijnen, zoals medicijnen die de eetlust verminderen, steeds populairder worden, is het belangrijk om te benadrukken dat deze middelen niet zonder recept van een arts verkocht mogen worden. Toch blijkt uit meldingen aan de IGJ dat er maandelijks websites zijn die mogelijk illegale afslankpillen en -injecties aanbieden.

De IGJ heeft de bevoegdheid om boetes op te leggen en websites offline te halen, maar hun voornaamste boodschap is: "Doe het niet". Deze middelen brengen gezondheidsrisico's met zich mee en zijn bedoeld voor mensen die ze echt nodig hebben, zoals diabetespatiënten of mensen met obesitas.

De ontwikkelingen op het gebied van afslankmedicijnen gaan momenteel erg snel, aldus internist en hoogleraar obesitas Liesbeth van Rossum. Dit komt doordat steeds meer medicijnen gemakkelijker verkrijgbaar zijn. Een bekend voorbeeld is het medicijn Ozempic, dat oorspronkelijk bedoeld is voor diabetespatiënten, maar waarvan mensen ook gewicht verliezen. In de Verenigde Staten ontstond er een grote vraag naar dit injectiemiddel nadat beroemdheden zoals Elon Musk beweerden het te hebben gebruikt. Deze toenemende vraag heeft wereldwijd tot tekorten geleid, waardoor er oproepen kwamen om het medicijn beschikbaar te houden voor diabetespatiënten.

Hoogleraar Van Rossum benadrukt dat het bestellen van afslankmedicatie geen oplossing is voor mensen die slechts een paar kilo willen afvallen. Deze middelen zijn bedoeld voor mensen met obesitas die met erkende leefstijlprogramma's onvoldoende gewicht en buikvet kunnen verliezen. Ze fungeren als hulpmiddelen en zijn geen wondermiddelen die op eigen initiatief moeten worden gebruikt.

Volgens Van Rossum is het aanpassen van de levensstijl nog altijd de beste manier om een gezond gewicht te bereiken. Dit omvat niet alleen meer bewegen en minder of gezonder eten, maar ook beter slapen en minder stress ervaren. Voordat mensen besluiten om medicijnen te gebruiken, is het belangrijk om met een arts te kijken naar eventuele medische, psychische of sociale factoren die het effect van een levensstijlaanpassing kunnen belemmeren.

Er zijn nog andere afslankmedicijnen in ontwikkeling die de verstoorde lichaamsprocessen bij mensen met obesitas moeten herstellen. Van Rossum legt uit dat de communicatie tussen de darmen en de hersenen niet goed meer werkt bij ernstig overgewicht. Het lichaam onthoudt het hogere gewicht en stelt alles in het werk om weer dat gewicht te bereiken, zelfs na gewichtsverlies. Deze nieuwe generatie medicijnen lijkt echter het jojo-effect tegen te gaan.

Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) waarschuwt ook voor het gebruik van afslankmiddelen zonder doktersadvies, vanwege de gezondheidsrisico's die eraan verbonden zijn.

Hoewel ruim de helft van de volwassen Nederlanders overgewicht heeft, zijn er betere oplossingen dan het gebruik van medicijnen. Volgens hoogleraar Van Rossum is ongeveer 80 procent van de producten in supermarkten ongezond, dus verbeteringen in het voedingspatroon kunnen al veel winst opleveren. Medicijnen zijn geen quick fix-oplossing voor het verkrijgen van een strak lichaam.