Veel Afghanen die naar Nederland zijn gevlucht, krijgen een nieuw thuis

Gepubliceerd op 13/08/2023 20:00 in Binnenland

Steenwijk, Nederland - Abdul Wali, een man uit Afghanistan, verwelkomt ons met enthousiasme in zijn nieuwe huis. Zijn drie jonge dochters dartelen rond in de woonkamer, terwijl zijn vrouw Zarmina bezig is in de keuken met hun anderhalf jaar oude zoontje.

Bijna twee jaar geleden, net nadat de Taliban de macht in Afghanistan overnamen, vluchtte Wali samen met meer dan een miljoen andere Afghanen zijn land uit. De wereld was getuige van de beelden van wanhopige Afghanen die het vliegveld van Kabul bestormden in de hoop met de laatste internationale vluchten het land te kunnen verlaten.

Sinds de val van Kabul zijn er meer dan 2500 mensen uit Afghanistan naar Nederland gekomen. Dit zijn voornamelijk mensen die onder de tolkenregeling van het ministerie van Defensie naar Nederland mochten komen, omdat zij door hun werk voor Nederland extra gevaar liepen. Het Taliban-regime beschouwde hen als verraders. Na de machtsovername van de Taliban werd ook de 'Belhaj-regeling' van het ministerie van Buitenlandse Zaken van kracht, die gold voor een grotere groep, waaronder mensenrechtenactivisten en medewerkers van niet-gouvernementele organisaties.

Veel van de Afghanen die in deze periode naar Nederland zijn gekomen, hebben inmiddels een huis gekregen volgens Vluchtelingenwerk Nederland. Dankzij hun gemiddeld hoge opleidingsniveau, Engelse taalvaardigheid en de hulp van Afghaanse migranten die al in de jaren 90 naar Nederland kwamen, kunnen zij vaak snel een nieuw bestaan opbouwen.

Abdul Wali heeft veel contact met andere Afghanen in verschillende steden en merkt op: "Veel van hen zijn blij dat ze nu niet meer in gevaar verkeren en dat ze in Nederland naar school kunnen gaan."

We hadden voor het eerst contact met Abdul Wali een paar dagen voor de val van Kabul in augustus 2021. Via Skype vertelde hij ons dat hij zich verstopte in de hoofdstad van Uruzgan, Tarin Kowt. Dagelijks ontving hij bedreigingen van een afzender die zich het 'Islamitisch Emiraat' noemde, met berichten als: "Geef je over, anders pakken we jouw hele familie." Wali was een doelwit van de Taliban vanwege zijn werk voor internationale hulporganisaties. Daarnaast was zijn vader een districtshoofd uit Uruzgan dat nauw samenwerkte met Nederlandse troepen daar.

De Taliban veroverden veel sneller dan buitenlandse analisten hadden verwacht stad na stad in het zuiden van Afghanistan. Wali, zijn vrouw en hun drie dochters zaten als ratten in de val. Tijdens het Skype-gesprek was de angst duidelijk af te lezen van Wali's gezicht.

Bij ons volgende gesprek blijkt dat ze Kabul hebben weten te bereiken. Daar strandde het gezin echter. Ze probeerden herhaaldelijk mee te gaan met de Nederlandse evacuatievluchten, maar werden twee keer geweigerd. Op dat moment was een nieuwe poging te zwaar voor de jonge dochters en de zwangere vrouw van Wali. Alle hoop was vervlogen. Totdat Wali en zijn gezin uiteindelijk met hulp uit Nederland en Amerika hun land alsnog konden verlaten via een complexe vluchtroute.

In de achtertuin van hun nieuwe huis in Steenwijk staan kleurige kinderfietsen onder een regenzeil, een verrassing van de gemeente, aldus Wali. Hij is positief over de hulp die hij de laatste tijd heeft ontvangen en zegt: "Elke keer als ik bij een instantie aanklop met een vraag, word ik geholpen. Het voelt als een warme knuffel."

In september is hij begonnen aan een IT-opleiding aan de Hogeschool Windesheim. Hij loopt nu al stage bij een IT-bedrijf in de buurt van Steenwijk. Zarmina, zijn vrouw, wil ook graag een studie volgen. Wali vertelt trots: "In Afghanistan mocht ze alleen binn