Werknemers steeds vaker mede-eigenaar van MKB-bedrijven
Gepubliceerd op 26/07/2023 18:00 in Binnenland
Steeds meer werkgevers in het MKB bieden hun werknemers de mogelijkheid om mede-eigenaar te worden van het bedrijf. Dit geldt niet alleen voor de top, maar juist voor werknemers in alle lagen van het bedrijf. Door werknemers te laten delen in de winst en het verlies van de onderneming, hopen werkgevers het personeel meer te binden aan het bedrijf. Volgens Nieuwsuur zijn zo'n 10 procent van de MKB-bedrijven nu betrokken bij deze vorm van aandeelhouderschap.
De gedachte achter deze ontwikkeling is om werknemers te verbinden met het bedrijf, vooral in tijden van krapte op de arbeidsmarkt. Werkgevers geloven dat werknemers die delen in de opbrengst van het bedrijf productiever zijn. Bovendien kunnen werknemers hierdoor enkele maandsalarissen per jaar extra verdienen bovenop hun reguliere salaris.
Toch zijn er ook risico's verbonden aan deze vorm van aandeelhouderschap. Anne-Sophie Halbertsma, onderzoeker aan de Universiteit Utrecht, waarschuwt dat werknemers die delen in de winst ook kwetsbaarder zijn voor verlies. Niet iedereen heeft de benodigde financiële kennis om goed om te gaan met aandeelhouderschap.
Om werknemers goed voor te bereiden op wat het betekent om aandeelhouder te zijn, zorgen sommige bedrijven voor uitgebreide informatie en gesprekken met het personeel. Bij het Utrechtse projectmanagementbureau P2 is het aandeelhouderschap niet verplicht en wordt het personeel stap voor stap geïnformeerd over de consequenties en verwachtingen. Goede organisatie is vereist, aangezien inspraak van veel medewerkers een uitdaging kan zijn.
Ondanks de mogelijke risico's ziet onderzoeker Halbertsma overwegend voordelen van deze ontwikkeling. Onderzoek in de Verenigde Staten toont aan dat aandeelhouderschap een positieve invloed kan hebben op werkplezier, de binding tussen bedrijf en werknemer en de productiviteit. Desondanks loopt Nederland internationaal achter op dit gebied. In Frankrijk hebben bijvoorbeeld vier keer zoveel bedrijven een vorm van werknemersparticipatie.
De vakbond CNV pleit voor het jaarlijks schenken van aandelen ter waarde van tweeduizend euro aan werknemers. Dit zou een belangrijk middel zijn om economische ongelijkheid tegen te gaan. Werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland staan positief tegenover het voorstel om financiële werknemersparticipatie te vergemakkelijken. Zij vinden dat werknemers moeten kunnen profiteren van het succes van het bedrijf, bijvoorbeeld door winstdeling lager te belasten.
Het Ministerie van Financiën ziet op dit moment echter geen reden om de regelgeving aan te passen. Volgens het ministerie zijn er geen fiscale obstakels en de vraag of deze ontwikkeling zal leiden tot meer gelijkheid is nog onbeantwoord. CNV hoopt bij een volgend kabinet meer steun te krijgen voor hun voorstellen.