Nieuwe werkwijze vergroot succes dna-matches in Nederland

Gepubliceerd op 21/07/2023 10:00 in Binnenland

Het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) heeft de afgelopen twee jaar een proef uitgevoerd waarbij dna-profielen vaker worden vergeleken met een databank. Deze nieuwe werkwijze heeft geleid tot vijftig potentiële daders die in beeld zijn gebracht, wat het NFI beschouwt als een groot succes. Het instituut heeft besloten om deze werkwijze voortaan standaard toe te passen.

Volgens Sander Kneppers, programmamanager innovaties en technologie van het NFI, zijn de hoge verwachtingen voorafgaand aan de proef waargemaakt. Het NFI had verwacht ongeveer 25 profielen per jaar te vinden, en dit is ook daadwerkelijk gerealiseerd. De gevonden matches hebben betrekking op ernstige zaken zoals zedenzaken, schietpartijen, geweldsdelicten, drugsdelicten en ontvoeringen.

De verhoogde efficiëntie bij het vinden van matches heeft te maken met het geautomatiseerd vergelijken van zogenaamde 'slechte' dna-profielen met de databank van dna-profielen. 'Slechte' profielen zijn profielen die bijvoorbeeld niet volledig zijn of zijn vervuild met dna van andere personen. Voorheen werden deze profielen vaak slechts één keer vergeleken met de databank van 'goede' profielen, waardoor er kansen werden gemist.

Thalassa Valkenburg, forensisch adviseur van de politie, geeft aan dat er voorheen geen duidelijke afspraken waren over het handmatig opnieuw vergelijken van matches. Sommige rechercheurs deden dit op een gestructureerde manier in een Excelbestand, terwijl anderen dit minder systematisch deden of helemaal niet bijhielden. Hierdoor gingen veel kansen verloren. De nieuwe werkwijze lost dit probleem op door de slechtere dna-profielen iedere twee maanden geautomatiseerd door de dna-databank te halen.

Kneppers benadrukt dat de nieuwe werkwijze zeer efficiënt is en nauwelijks extra capaciteit vraagt. Het NFI beschikt over een grote hoeveelheid data, waar nu veel meer mee kan worden gedaan dan voorheen. Tijdens de proef zijn vijftig zaken met een match gevonden, waarvan Valkenburg gelooft dat sommige anders niet zouden zijn opgelost. In enkele gevallen was een verdachte al in beeld, maar bleek de DNA-match een waardevolle toevoeging aan het bewijsmateriaal.

Deze succesvolle werkwijze wordt nu standaard toegepast in lopende zaken van 2021 en 2022. Het NFI heeft tevens plannen om de dna-sporen uit 2019 en 2020 door de databank te halen en op de lange termijn zelfs cold cases aan te pakken. Aangezien er jaarlijks 20.000 profielen aan de dna-databank worden toegevoegd, wordt verwacht dat het vaker vergelijken van dna-profielen nuttig zal zijn bij het oplossen van misdrijven.

Met deze nieuwe werkwijze vergroot Nederland de kans op het vinden van overeenkomende dna-profielen en daarmee het identificeren van mogelijke daders. Het NFI zet hiermee een belangrijke stap vooruit in het onderzoek naar ernstige misdrijven en het rechtvaardigen van gerechtigheid.