Voor het eerst in Nederland veroordeling voor grootschalige verstrekking zelfdodingsmiddel

Gepubliceerd op 18/07/2023 22:00 in Binnenland

Voor het eerst in Nederland is een persoon veroordeeld voor het op grote schaal verstrekken van een zelfdodingsmiddel. Alex S. kreeg vandaag een gevangenisstraf van 3,5 jaar, waarvan 1,5 jaar voorwaardelijk, voor het verkopen van het middel genaamd 'Middel X'. Het Openbaar Ministerie (OM) overweegt ook andere verstrekkers mogelijk te vervolgen.

Er lopen momenteel onderzoeken naar twaalf verdachten, waarvan vijf een band hebben (gehad) met de Coöperatie Laatste Wil (CLW), een organisatie die pleit voor de keuze van mensen om hun eigen levenseinde te bepalen. Als deze verdachten hebben bijgedragen aan het verstrekken van het dodelijke middel tijdens bijeenkomsten, kunnen zij verdacht worden van deelname aan een criminele organisatie.

De vijf verdachten die gelieerd zijn aan CLW willen niet reageren op de uitspraak van vandaag. Hun advocaat benadrukt echter dat zij de suggestie van de coöperatie als een criminele organisatie krachtig verwerpen. CLW heeft twee jaar geleden de zogenaamde huiskamerbijeenkomsten stopgezet.

Psycholoog Wim van Dijk, die meer dan honderd mensen van het zelfdodingsmiddel heeft voorzien, bevond zich bij twee bijeenkomsten. In tegenstelling tot Alex S. voerde hij wel gesprekken met de mensen. Hij verstrekte het middel alleen wanneer hij ervan overtuigd was dat de persoon het niet zou doorgeven aan anderen of op een andere manier zou gebruiken. Hij weigerde het middel aan twee personen.

Van Dijk kan nu mogelijk worden vervolgd. Hij erkent dat hij burgerlijk ongehoorzaam was en de wet heeft overtreden omdat hij van mening is dat de euthanasiewet onethisch is. Hij vindt dat mensen zelf moeten kunnen beslissen of zij ondraaglijk lijden, zodat zij niet afhankelijk zijn van artsen. Indien nodig is hij bereid om door te gaan tot aan de Hoge Raad. Volgens hem kan een arts niet beslissen over wat ondraaglijk lijden en niet-medisch uitzichtloos lijden inhoudt.

Alex S., die het zelfdodingsmiddel bij CLW kocht, verpakte 1600 doses in kartonnen doosjes en verzond deze voor 45 euro per bestelling naar iedereen die geïnteresseerd was. De rechter oordeelde dat S. hierbij "zeer lichtvaardig" omging met het leven van anderen.

Hoewel CLW beweert dat het middel leidt tot een humane dood, zijn er twijfels over deze claim. Het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC) meldt dat patiënten ernstig ziek worden voordat zij overlijden. Ook sommige artsen uiten hun zorgen. Symptomen zijn onder andere braken, buikpijn, benauwdheid, zweten, verwardheid, verlaagde bloeddruk en hartproblemen.

Psychotherapeut Ad van Kerkhof, die suïcidale patiënten en hun nabestaanden begeleidt, heeft eerder verklaard dat het vaak gepaard gaat met een ernstige doodsstrijd, waarbij krampen, pijn, verwondingen en braken voorkomen.

De moeder van Mado Holthuis kocht 'Middel X' bij Alex S. en overleed in november 2018. Hoewel Holthuis de keuze van haar moeder respecteert, twijfelt zij aan de belofte van CLW dat het poeder zal leiden tot een zachte, humane dood.

CLW betreurt de veroordeling van Alex S. en is ervan overtuigd dat zijn handelen gebaseerd was op goede bedoelingen. De organisatie streeft naar het opheffen van de strafbaarstelling van hulp bij zelfdoding onder bepaalde voorwaarden. Momenteel zijn alleen artsen vrijgesteld van vervolging onder de voorwaarden van de euthanasiewet, maar CLW wil deze vrijst