Steeds meer internationale bedrijven vergoeden vruchtbaarheidsbehandelingen voor werknemers in Nederland

Gepubliceerd op 14/07/2023 10:00 in Binnenland

Ten minste zeven grote internationale bedrijven vergoeden vruchtbaarheidsbehandelingen, zoals het invriezen van eicellen, voor hun werknemers in Nederland. Daarnaast vallen ook de kosten voor donorzaad, extra ivf-pogingen en draagmoederschap of adoptie onder de secundaire arbeidsvoorwaarden bij deze bedrijven. Dit blijkt uit een rondgang van Nieuwsuur. Onder de bedrijven bevinden zich McKinsey, Hubspot, LinkedIn, Uber, Salesforce, SurveyMonkey en Google. In de Verenigde Staten is het al gebruikelijk dat dit soort "fertility benefits" aan werknemers worden aangeboden. Ongeveer 40 procent van de grote werkgevers vergoedt vruchtbaarheidsbehandelingen en 20 procent vergoedt ook het invriezen van eicellen.

In Nederland worden medische trajecten voor stellen met vruchtbaarheidsproblemen grotendeels vergoed vanuit het basispakket. Echter, het invriezen van eicellen, extra ivf-pogingen en de kosten voor donorzaad vallen buiten deze vergoeding. Volgens hoogleraar sociaal beleid Mara Yerkes van de Universiteit Utrecht is dit fenomeen van vruchtbaarheidsvergoedingen een nieuw verschijnsel binnen de Nederlandse context. Yerkes merkt op dat er ethische vragen kleven aan deze arbeidsvoorwaarden, omdat het gaat om een heel ander type secundaire arbeidsvoorwaarde dan bijvoorbeeld een leaseauto, fietsenplan of computer.

Eerder was er al kritiek in de Verenigde Staten op arbeidsvoorwaarden die te maken hebben met vruchtbaarheid. De kritiek richtte zich voornamelijk op het vergoeden van het invriezen van eicellen, omdat dit vrouwen zou aansporen om het moederschap uit te stellen. Lucy van de Wiel, universitair docent aan King's College in Londen en auteur van het boek "Freezing Fertility", geeft aan dat deze arbeidsvoorwaarden vooral worden aangeboden door bedrijven waar medewerkers veel druk voelen om hard te werken en geen tijd vrij te nemen voor het krijgen van kinderen.

Het grote internationale IT-bedrijf Salesforce is een van de weinige bedrijven die meer details prijsgeeft over hun arbeidsvoorwaarden. Nikki Brouwer, HR-manager voor de Benelux, geeft aan dat het welzijn van medewerkers bij Salesforce belangrijk is en dat zij geloven dat medewerkers beter presteren op het werk wanneer het goed gaat. Daarom biedt Salesforce deze vruchtbaarheidsvoorzieningen aan. Brouwer benadrukt dat er geen voorwaarden tegenover staan en dat medewerkers niet verplicht worden om bijvoorbeeld nog minstens 24 maanden bij Salesforce te blijven werken om hier gebruik van te kunnen maken. Daarnaast biedt Salesforce ook andere voordelen aan die ouders ondersteunen bij het krijgen van kinderen, zoals zes maanden ouderschapsverlof voor zowel vaders als moeders.

Hoewel deze vruchtbaarheidsvergoedingen positieve aspecten kunnen hebben, zoals empowerment van vrouwen en meer controle over de eigen vruchtbaarheid, wijzen Yerkes en Van de Wiel op mogelijke negatieve gevolgen. Zij waarschuwen voor de vervaging van de grens tussen werk en privé, en het vergroten van sociale ongelijkheid. Volgens Van de Wiel worden bepaalde vormen van zorg, zoals het invriezen van eicellen en extra ivf-behandelingen, toegankelijker voor specifieke groepen mensen, terwijl anderen worden buitengesloten. Zij stellen dat dit niet strookt met de principes waarop de Nederlandse basisverzekering is gebaseerd.

Demissionair minister Karien van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid geeft aan nog niet bekend te zijn met dit fenomeen. Zij adviseert werknemers om werk en privé gescheiden te houden, maar staat wel open voor gesprekken tussen werknemers en werkgevers over