BoerBurgerBeweging betreedt provinciale besturen, maar concrete ingrepen ontbreken

Gepubliceerd op 13/07/2023 20:00 in Binnenland

De BoerBurgerBeweging (BBB) zal de komende jaren deel uitmaken van de besturen van tien provincies en heeft bijna overal de portefeuille landbouw verkregen. Uit een inventarisatie blijkt echter dat, ondanks de steun voor boeren in de coalitieakkoorden, radicale en concrete ingrepen ontbreken. Het laatste provinciale akkoord wordt donderdag gepresenteerd in Friesland, terwijl alleen in Noord-Brabant de onderhandelingen nog lopen na een mislukte poging tot coalitievorming met BBB, VVD, GroenLinks en PvdA. In Utrecht is BBB definitief uitgesloten van de coalitie, bestaande uit GroenLinks, VVD, D66, CDA en PvdA.

In vergelijking met Forum voor Democratie, dat vier jaar geleden als grote winnaar uit de bus kwam bij de provinciale statenverkiezingen, is er een groot verschil. FvD was de afgelopen jaren slechts kortstondig vertegenwoordigd in Noord-Brabant voordat het college voortijdig viel. In Limburg leverde de partij een gedeputeerde voor een 'extraparlementair college', waarbij per onderwerp naar wisselende meerderheden werd gezocht. In Limburg was er onvoldoende steun voor een regulier college.

BBB zal de komende jaren samenwerken, voornamelijk in rechtse colleges, in Flevoland, Friesland, Zeeland en Gelderland. In Limburg, Zuid- en Noord-Holland, Drenthe, Overijssel en Groningen zijn brede centrumcoalities gevormd, waarin ook wordt samengewerkt met partijen als GroenLinks, de PvdA en de SP. Opvallend is dat BBB nergens een coalitie vormt met D66.

In alle provincies waar BBB meebestuurt, is de partij verantwoordelijk voor de portefeuille landbouw. Daarom getuigen de meeste coalitieakkoorden van veel steun voor de agrarische sector. Het provinciale coalitieakkoord 'Veur Mekoar' van Groningen benadrukt bijvoorbeeld dat Groningen een landbouwprovincie blijft en niet zal meewerken aan regelingen die boeren beperken in hun bedrijfsvoering.

Een van de belangrijkste thema's voor de komende jaren is de aanpak van de stikstofcrisis. Momenteel weigeren alle provincies gedwongen uitkoop van boeren, maar ze tonen wel steun voor vrijwillige stopzetting van agrarische bedrijven. Bijna alle provincies handhaven de streefdatum van 2035 voor de halvering van de stikstofuitstoot, terwijl de net gevallen coalitie in Den Haag de doelen al in 2030 wilde bereiken.

Volgens Harmen Binnema, universitair docent gespecialiseerd in decentrale overheden aan de Universiteit Utrecht, is de invloed van BBB zichtbaar in de provinciale coalitieakkoorden, maar is er geen sprake van een "boerenrevolutie". Binnema stelt dat BBB erin is geslaagd om belangrijke onderwerpen, zoals stikstof en gedwongen uitkoop van boeren, in de akkoorden te krijgen, maar dat de rest van de punten meer lijken op die van CDA of D66. BBB presenteert zich volgens hem als een matigende partij, vergelijkbaar met LTO (Land- en Tuinbouw Organisatie) in plaats van Agractie of Farmers Defense Force.

De komende jaren zal er naar verwachting minder aandacht zijn voor natuurbehoud dan voorheen, constateert Binnema. De bestaande natuurbeleidsplannen zullen niet worden teruggedraaid, maar er zal ook niet veel extra gedaan worden voor de natuur. Alleen in het coalitieakkoord van Utrecht, waar BBB geen deel van uitmaakt, is er veel aandacht voor het uitbreiden van natuurgebied