Toeslag op plastic wegwerpverpakkingen nog niet overal nageleefd

Gepubliceerd op 11/07/2023 16:00 in Binnenland

Sinds ruim een week gelden er regels die verplichten om een toeslag te betalen voor plastic wegwerpverpakkingen bij het bezorgen en afhalen van eten en drinken. Uit een rondgang van de NOS blijkt echter dat deze regels nog lang niet overal worden nageleefd. Zo betalen klanten bij supermarkt Plus nog geen plastictoeslag en geldt dit ook voor veel lokale horecaondernemers, zoals ijssalons en snackbars. Inspecteur Gert van Rootselaar van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) geeft aan dat hij hierover niet ontevreden is. Hij merkt namelijk op dat er wel veel aandacht is voor de nieuwe regels en dat bedrijven nu eindelijk actie ondernemen.

De nieuwe regels treffen maar liefst een half miljoen bedrijven. Met ingang van 1 juli zijn zij verplicht om een toeslag te rekenen aan klanten voor plastic wegwerpverpakkingen bij afhalen en bezorgen. Het doel van deze maatregel is het tegengaan van zwerfafval, aangezien er dagelijks 19 miljoen plastic bekers en voedselverpakkingen in Nederland worden weggegooid. Verkopers moeten daarom ook een herbruikbaar alternatief aanbieden of klanten toestaan om hun eigen beker of bakje mee te nemen.

Inspecteur Van Rootselaar merkt op dat er de afgelopen tijd veel vragen zijn gesteld over de nieuwe regels. Vooral kleine horecaondernemers hebben moeite met de implementatie, met name als het gaat om het aanbieden van herbruikbare bakjes. Er is veel kritiek op het laten meebrengen van eigen bakjes door klanten, vanwege mogelijke voedselveiligheidsrisico's. In de praktijk gebeurt dit dan ook zelden, aldus Van Rootselaar. Desondanks ziet hij ook creatieve oplossingen bij lokale horeca, zoals het opzetten van herbruikbare systemen.

Enkele gemeenten en ondernemers hebben al initiatieven genomen op dit gebied. Zo heeft de gemeente Leiden een herbruikbare koffiebeker geïntroduceerd die in verschillende cafés kan worden ingeleverd. In Wageningen heeft de lokale Rotary Club het voortouw genomen bij het opzetten van een gezamenlijk systeem voor herbruikbare bakjes. In eerste instantie doen drie bedrijven mee, maar er zijn ook twintig anderen die geïnteresseerd zijn om later aan te sluiten. Er wordt gewerkt met herbruikbare bakjes die bij alle deelnemende bedrijven gebruikt en ingeleverd kunnen worden volgens een 'bibliotheeksysteem'. Hoewel er geen statiegeld wordt gevraagd, volgt er wel een boete als de bakjes niet binnen twee weken worden ingeleverd.

Sommige ondernemers zijn enthousiast over deze initiatieven, zoals Derk Joosten van cafetaria Het Ambacht in Wageningen. Hij ziet het niet zitten dat klanten hun eigen bakjes meenemen voor zijn snacks, omdat de verse frieten snel slap worden en in een ventilerend bakje moeten. Joosten maakt gebruik van de toeslag op wegwerpbakjes van suikerriet met plastic om de kosten van herbruikbare bakjes te dekken. Hij hoopt dat dit op termijn goedkoper zal worden door schaalvoordelen.

Hoewel er veel geklaagd wordt over de hogere kosten die de nieuwe regels met zich meebrengen, begrijpt inspecteur Van Rootselaar dat ondernemers hierover klagen. Tot nu toe werden alle kosten van zwerfafval namelijk afgewenteld op de maatschappij, en nu worden deze kosten meer naar de ondernemers geschoven. De inspectie gaat in gesprek met koepelorganisaties en grote ondernemingen om de regels te bespreken. Als er onvoldoende verbetering plaatsvindt, zal er overgegaan worden tot het opleggen van een dwangsom.