Aantal wachtende tbs'ers in gevangenis fors toegenomen in vijf jaar

Gepubliceerd op 07/12/2025 07:00 in Binnenland

Het aantal tbs-veroordeelden dat in een gewone gevangenis wacht op hun behandeling is in vijf jaar tijd aanzienlijk gestegen. Het ministerie van Justitie en Veiligheid bevestigt dit na berichtgeving van het AD. Lang wachtende tbs-veroordeelden hebben recht op een schadevergoeding.

Volgens cijfers van het ministerie is het aantal wachtende tbs-veroordeelden in vijf jaar tijd vervijfvoudigd, met momenteel 250 personen die op hun behandeling wachten. In 2020 ging het nog om 49 personen, waarna dit aantal jaarlijks toenam.

Het kan voorkomen dat veroordeelden meer dan twee jaar moeten wachten voordat ze aan hun tbs-behandeling kunnen beginnen. In sommige gevallen vraagt het Openbaar Ministerie de rechtbank zelfs om de tbs-maatregel te verlengen, terwijl de behandeling nog niet eens is gestart.

Tbs-veroordeelden die langer dan vier maanden in de gevangenis wachten, hebben recht op schadevergoeding. Deze vergoedingen kosten de samenleving steeds meer geld, waarbij in 2021 een totaalbedrag van 25.250 euro werd uitgekeerd en dit bedrag in 2022 was opgelopen tot 356.554 euro. Gemiddeld ontving elke gevangene 2875 euro aan schadevergoeding, met één gevangene die vorig jaar zelfs 19.250 euro ontving.

De voorzitter van de Vereniging van TBS-Advocaten, Judith Serrarens, noemt de situatie ernstig. Zij benadrukt dat tbs-veroordeelden behandeling nodig hebben en dat het frustrerend is om in een gevangenis te zitten waar de benodigde zorg ontbreekt.

De oorzaken van de stijging van het aantal wachtende tbs-veroordeelden zijn bekend. Rechters leggen vaker tbs op, er zijn minder beschikbare tbs-plekken en de uitstroom verloopt niet zoals gewenst. Daarnaast zijn veel gemeenten en instellingen terughoudend met het opvangen van ex-tbs'ers.

Om het probleem aan te pakken, wil de regering extra tbs-plekken creëren. Er moeten tussen nu en 2030 200 behandelplekken bij komen, waarvoor al geld is vrijgemaakt in de begroting van het ministerie van Justitie en Veiligheid. De daadwerkelijke realisatie van deze plekken hangt af van de werving van voldoende personeel en de afgifte van vergunningen op lokaal niveau.