Steeds meer procesafspraken gemaakt tussen verdachten en OM

Gepubliceerd op 08/11/2025 10:00 in Binnenland

Het aantal procesafspraken dat wordt gemaakt tussen verdachten en het Openbaar Ministerie is de afgelopen jaren sterk toegenomen. In drie jaar tijd zijn er zo'n 550 deals gesloten, waarbij verdachten instemmen met een lagere straf in ruil voor het vermijden van een uitgebreide rechtszaak. De rechter moet altijd goedkeuring verlenen aan deze afspraken.

Sinds eind 2022 is er toestemming van de hoogste rechter voor het gebruik van procesafspraken in Nederland. Uit een analyse van gepubliceerde uitspraken door Omroep Brabant en de NOS blijkt dat het aantal deals sindsdien enorm is gestegen.

Vooral in drugs- en witwaszaken worden veel procesafspraken gemaakt, waarbij het bewijs vaak afkomstig is uit onderschepte chatberichten. Het Openbaar Ministerie maakte recent afspraken met verdachten die betrokken waren bij drugstransporten en het witwassen van misdaadgeld naar Suriname. Zelfs met de zoon van Ridouan Taghi wordt momenteel gewerkt aan een deal, waarbij hij verdacht wordt van drugshandel.

Een procesafspraak houdt in dat het OM en de verdachte overeenkomen wat bewezen kan worden en welke straf daarbij hoort. Advocaten voeren geen verweer en er wordt geen hoger beroep ingesteld. Rechters moeten de afspraak goedkeuren en controleren of er voldoende bewijs is tegen de verdachte en of de overeenkomst eerlijk is.

Hoewel procesafspraken tijdwinst opleveren en ervoor zorgen dat zaken sneller kunnen worden afgehandeld, zijn er ook zorgen over de openbaarheid van de rechtspraak. Deals worden niet meer volledig behandeld op zitting, wat kan leiden tot minder transparantie.

Het is belangrijk om wettelijk vast te leggen aan welke voorwaarden een procesafspraak moet voldoen en voor welke delicten dit middel geschikt is. Wetgeving hierover is in ontwikkeling, maar de rechtspraak, het OM en de advocatuur zijn geen voorstander van strikte regels en vertrouwen op hun eigen oordeel bij het beoordelen van deals.