Historische nek-aan-nekrace tussen D66 en PVV na Tweede Kamerverkiezingen

Gepubliceerd op 30/10/2025 12:00 in Binnenland

Na de Tweede Kamerverkiezingen van dit jaar is er een historische situatie ontstaan waarbij de grootste partijen, D66 en PVV, op exact hetzelfde aantal zetels zijn geëindigd. Met beide partijen op 26 zetels in de tweede voorlopige prognose van het ANP, is het verschil tussen hen slechts een paar duizend stemmen. De laatste keer dat er zo'n kleine marge was tussen de grootste partijen was in 1952, toen de KVP en PvdA op dertig zetels uitkwamen in een Kamer met honderd zetels, waarbij de PvdA uiteindelijk de formatie mocht leiden vanwege ruim 16.000 extra stemmen.

Sinds het aantal zetels in de Kamer in 1956 werd verhoogd naar 150, is het nog nooit voorgekomen dat de grootste partijen gelijk eindigden. Dit fenomeen wordt door politicoloog Roderik Rekker van de Radboud Universiteit als "historisch heel interessant" bestempeld. Hij wijst op de culturele scheidslijnen die steeds belangrijker worden in de politiek, vooral op het gebied van immigratie, waardoor partijen zoals PVV en D66 elkaars tegenpolen zijn.

Het tellen van stemmen krijgt door deze minieme marge meer aandacht dan ooit. Met 10.090 stembureaus en 50.000 tot 70.000 vrijwilligers die betrokken zijn bij de tellingen, is het een uitgebreide operatie. De Kiesraad heeft een strikt controleprotocol opgesteld voor eventuele hertellingen, die van invloed kunnen zijn op de uitslag vanwege de kleine verschillen.

Na de bekendmaking van de stemmen van kiezers buiten Nederland, zal de definitieve uitslag op 7 november worden gepresenteerd door de Kiesraad. Dan worden ook de restzetels en voorkeursstemmen bekendgemaakt, wat nog een week kan duren voordat de grootste partij definitief vaststaat.

De komende formatie belooft moeizaam te verlopen vanwege de onzekere situatie tussen D66 en PVV. Het is nog onduidelijk wie de eerste stap zal zetten in het formatieproces en hoe de coalitievorming zal verlopen. Met verschillende partijen die samenwerking met PVV hebben uitgesloten, wordt het een uitdagende periode voor de Nederlandse politiek.