Gemeenteraadsleden bezorgd over geweld en intimidatie bij besluitvorming azc's

Gepubliceerd op 17/10/2025 17:00 in Binnenland

Gemeenteraadsleden maken zich zorgen over geweld en intimidatie rond de besluitvorming over de komst van asielzoekerscentra (azc's). De Nederlandse Vereniging van Raadsleden heeft meldingen ontvangen over druk op raadsleden om op een bepaalde manier te stemmen. Abdullah Uysal, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden, benadrukt dat raadsleden naar eigen geweten moeten kunnen stemmen en dat het democratisch proces verstoord wordt door de druk. De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft al gewaarschuwd dat de problematiek uit de hand loopt.

Protesten tegen de komst van azc's lopen op verschillende plaatsen in het land uit de hand. Recent waren er demonstraties in Houten en Uithoorn waarbij de mobiele eenheid moest ingrijpen. Ondanks dit geweld is het aantal meldingen van intimidatie en bedreigingen niet zo sterk gestegen als verwacht. De acceptatiegrens voor raadsleden lijkt hoog te liggen, volgens Uysal.

In verschillende gemeenten zijn azc-plannen aangepast onder druk van protesten. In 49 gemeenten waren protesten, waarbij in 21 gemeenten de plannen zijn aangepast of vertraagd vanwege de onrust. Zo heeft de gemeenteraad van Sint-Michielsgestel besloten voorlopig geen azc in Berlicum te plaatsen na een onrustige demonstratie. Aan de andere kant heeft Maashorst wel ingestemd met een azc voor driehonderd personen, ondanks hevige protesten en rellen met zwaar vuurwerk.

Burgemeester van Maashorst, Hans van der Pas, noemt het geweld onacceptabel en benadrukt dat bedreigingen en intimidatie niet thuishoren in het debat. Hij merkt op dat een deel van de relschoppers van buiten de gemeenten komt en dat het gewelddadige protest goed georganiseerd is.

Gemeenten nemen voorzorgsmaatregelen om geweld te voorkomen, zoals het afkondigen van veiligheidsrisicogebieden en het weren van pers en publiek bij raadsvergaderingen over azc's. De Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) keurt het weren van pers af en noemt het onbegrijpelijk.

De spreidingswet is bedoeld om asielzoekers eerlijker over het land te verdelen, maar het aantal opvangplekken wordt nog niet gehaald. Provincies en gemeenten worstelen met de wet, die het vorige kabinet wilde afschaffen. Lokale bestuurders voelen zich hierdoor in een lastige positie.