Mentale problemen onder jongeren, vooral meisjes in het voortgezet onderwijs, blijven zorgwekkend

Gepubliceerd op 28/06/2023 10:00 in Binnenland

Uit onderzoek van de Universiteit Utrecht en het Trimbos-instituut blijkt dat veel jongeren nog steeds te maken hebben met mentale problemen, vooral meisjes in het voortgezet onderwijs. Eind vorig jaar werd een grootschalig onderzoek uitgevoerd naar het welzijn van scholieren. Met name meisjes gaven aan dat ze zich zenuwachtig, bang, ongelukkig voelen en moeite hebben om zich te concentreren.

Volgens de onderzoekers komt dit door een combinatie van factoren. Allereerst heeft de coronacrisis een impact gehad op het mentale welzijn van jongeren. Daarnaast is er tussen 2017 en 2021 een aanzienlijke stijging van mentale problemen waargenomen. Deze problemen lijken in 2022 nog steeds aanwezig te zijn, mogelijk door de aanhoudende druk van schoolwerk. Bovendien ervaren meisjes in het voortgezet onderwijs minder positieve sociale relaties, zoals met ouders, leraren en vrienden, vergeleken met 2017. Ten slotte kunnen ook de impact van de oorlog in Oekraïne en de klimaatcrisis na de coronacrisis een rol spelen.

Hoewel de problemen niet uitsluitend bij meisjes voorkomen, liggen de percentages van mentale problemen bij hen veel hoger dan bij jongens. Bij jongens in het voortgezet onderwijs is er sinds 2017 ook een stijging van mentale problemen waar te nemen, die de afgelopen jaren niet is afgenomen. Vorig jaar gaf iets meer dan een derde van de jongens aan last te hebben van concentratieproblemen, 14 procent van emotionele problemen en iets meer dan de helft van psychosomatische klachten. Bij meisjes waren deze percentages respectievelijk 48 procent, 46 procent en 75 procent.

Een opvallende bevinding uit het onderzoek is dat jongeren tussen 2021 en 2022 meer gebruik zijn gaan maken van sociale media. Zowel meisjes als jongens zijn meer tijd gaan besteden aan sociale media. Hoewel dit gebruik waarschijnlijk niet direct leidt tot meer mentale problemen, kan dit op de lange termijn wel het geval zijn, aldus Stevens.

De onderzoekers benadrukken het belang van aandacht voor mentale problemen en gezondheid van de jeugd. Ze pleiten voor een goed functionerende jeugdzorg die beschikbaar is, maar ook voor vroegtijdige identificatie en aanpak van problemen voordat ze ernstig worden. Daarnaast moeten bredere maatschappelijke problemen, zoals de klimaat- en woningcrisis, worden aangepakt. De onderzoekers roepen maatschappelijke partijen op om hun verantwoordelijkheid te nemen en te zorgen voor een hoopvolle toekomst voor de jeugd.