Provincies, gemeenten, boeren en waterschappen presenteren plan om stikstofprobleem aan te pakken

Gepubliceerd op 10/07/2025 06:00 in Binnenland

Een coalitie van boeren, provincies, gemeenten en waterschappen heeft een plan gepresenteerd om Nederland te bevrijden van het stikstofslot. Ze zijn bezorgd dat het startpakket van demissionair minister Wiersma niet voldoende is om de vergunningverlening weer op gang te brengen. Daarom hebben ze zelf een maatregelenpakket opgesteld, waarin ze zelfs dwangmaatregelen niet uitsluiten.

Het plan is opgesteld door het Interprovinciaal Overleg (IPO), boerenorganisatie LTO, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, de Unie van Waterschappen en het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt.

De partijen streven ernaar de stikstofuitstoot aanzienlijk te verminderen, aangezien beloften hierover in het verleden niet zijn nagekomen. Ze willen dat de landbouw in 2030 42 à 46 procent minder stikstof uitstoot dan in 2019. Bedrijven die deze doelstellingen niet halen, riskeren het verlies van (een deel van) hun vergunning of rechten.

Er zullen dwingende maatregelen worden genomen in een zone rond twee tot vijf Natura-2000 gebieden waar de stikstofproblematiek acuut is. Boeren kunnen bijvoorbeeld verplicht worden hun land in te ruilen voor grond die verder van natuurgebieden ligt. De provincies willen ook de mogelijkheid hebben om rond meer gebieden dwingende maatregelen te treffen als de vergunningverlening niet verbetert.

In ruil hiervoor willen de partijen dat de landelijke overheid ondersteuning biedt, zoals hulp aan ondernemers die willen stoppen en financiering van innovatie. De boerenorganisaties willen dat bedrijven alleen nog worden aangesproken op hun eigen stikstofuitstoot en dat vrijgekomen ruimte voor vergunningen wordt benut om boeren zonder vergunning te helpen.

Het plan is onderdeel van een breder initiatief van het IPO, dat gesprekken wil voeren met natuurorganisaties over het behoud en herstel van natuur in Nederland. De provincies dringen aan op actie, omdat ze vrezen dat het huidige vrijwillige aanpak niet voldoende zal zijn om de rechter te overtuigen van serieuze inspanningen om stikstofuitstoot te verminderen. Het plan zal mogelijk na de verkiezingen op de formatietafel belanden, gezien het brede draagvlak onder verschillende belanghebbenden.