Hoop voor patiënten met gecompliceerde diabetes type 1 dankzij nieuwe studie

Gepubliceerd op 05/07/2025 09:00 in Binnenland

Uit voorlopige resultaten van een klinische studie blijkt dat in het laboratorium gemaakte insulineproducerende cellen gecompliceerde diabetes type 1 kunnen genezen. Deze veelbelovende ontwikkeling kan een oplossing bieden voor het tekort aan menselijke donoren.

Diabetes type 1 is een auto-immuunziekte waarbij het lichaam de eigen insulineproducerende cellen in de alvleesklier vernietigt. Ongeveer 120.000 mensen in Nederland hebben deze ziekte, wat kan leiden tot complicaties aan de ogen, nieren, hart en bloedvaten.

Voor patiënten met zeer gecompliceerde diabetes waarbij medicatie niet werkt, waren transplantaties van de alvleesklier of insulineproducerende cellen uit overleden orgaandonoren de enige beschikbare opties. Echter, door het tekort aan donoren was dit slechts voor een kleine groep patiënten haalbaar.

De nieuwe methode maakt gebruik van eilandjes die in het laboratorium zijn opgekweekt uit pluripotente stamcellen. Uit het onderzoek blijkt dat de meeste deelnemers een jaar na de behandeling geen diabetes meer hadden. Hierdoor kunnen in de toekomst onbeperkt eilandjes beschikbaar zijn voor behandeling.

Er zal verder onderzoek worden gedaan om voldoende wetenschappelijk bewijs te verzamelen voordat deze behandeling regulier kan worden. Een nieuw onderzoekscentrum, Cure One, zal in Leiden worden geopend met financiële steun van de Stichting Diabetes Onderzoek Nederland. Dit centrum zal zich richten op het gebruik van stamcellen en het afweersysteem om diabetes te genezen.

Het doel van Cure One is om de behandeling beschikbaar te maken voor alle type 1 diabetespatiënten. Momenteel moeten ontvangers van eilandjes afweerremmende medicatie gebruiken, wat kan leiden tot verminderde weerstand en risico's op bijwerkingen. De uitdaging is om het afweersysteem zo aan te passen dat het de nieuwe eilandjes met rust laat, wat mogelijk kan worden bereikt door 'eigen' eilandjes op te kweken uit stamcellen van de patiënten zelf.